'We zitten goed in het zadel en hebben er zin in. Tegelijkertijd realiseren we ons dat we in deze bijzondere tijd richting moeten geven aan een organisatie die vele uitdagingen telt.'
Foto: Willem de Kam
Theater Rotterdam wordt geleid door algemeen directeur Walter Ligthart en artistiek directeur Alida Dors. Hoe beleven zij, ieder op zijn en haar eigen terrein, het werk in coronatijd? Hoe zien zij 2021? In gesprek met twee collegiaal werkende directeuren.
Wat is de gemoedstoestand van de ‘kakelverse’ tweekoppige directie van Theater Rotterdam (TR)?
Walter: We hebben in 2020 al kunnen proefdraaien in de rollen van Artistiek Leider en Algemeen Directeur. We delen onze ambitie voor TR: een leidend theaterhuis, met een vernieuwende artistieke signatuur, meerstemmig en representatief voor de diversiteit van de stad Rotterdam. We zijn twee collegiaal werkende directeuren. De eerste lock down hebben we gebruikt om te zoeken naar nieuwe vormen van theater. Dat zetten we door. Maar ook wij snakken naar het moment dat de deuren weer open kunnen.
Alida: We zitten goed in het zadel en hebben er zin in. Tegelijkertijd realiseren we ons dat we in deze bijzondere tijd richting moeten geven aan een organisatie die vele uitdagingen telt. Niet alleen intern, maar ook in de wereld waarin we staan; de wereld waar we ons toe moeten verhouden. We herkennen in elkaar het geloof, een vastberadenheid, in wat TR kan worden. Daarnaast zien we ook de kracht: een mooie combinatie van generaties en aanvullende typen leiderschap, wat positief stemt. We zijn beide gul naar elkaar toe waardoor de ruimte ontstaat om elkaars kennis in te zetten. Ondanks dat onze sector aan alle kanten piept en kraakt hebben wij er vertrouwen in en geven we elkaar vertrouwen.
Hebben jullie in 2020 gebruik kunnen maken van de steunregelingen vanuit de overheid of is er financiële steun vanuit de gemeente?
Walter: TR programmeert en produceert. We hebben een productiehuis dat zich richt op talentontwikkeling en we doen veel aan educatie. We krijgen hiervoor subsidie van de gemeente én van OCW. Van OCW hebben we daarnaast een bijdrage gekregen uit het eerste steunpakket in 2020 waarmee we veel jonge theatermakers opdrachten konden geven. Ook hebben we gebruik gemaakt van NOW1.
Hoe gaat 2021 er voor jullie uitzien? Krijgen jullie een bijdrage uit het tweede steunpakket van Minister van Engelshoven?
Walter: We krijgen ook een bijdrage uit het tweede steunpakket. Maar ondanks alle steun moeten we dit jaar fors bezuinigen en enkele pijnlijke maatregelen nemen. We vragen in deze moeilijke tijden om veel veerkracht van onze medewerkers.
Hebben jullie gedurende de sluiting nog alternatieve programmering aangeboden?
Alida: Corona heeft ons veel gegeven; veel uitdagingen, maar ook veel kansen. We spraken veel met onze makers over het digitaliseren van zaalproducties, bijvoorbeeld via streaming. Het was mooi om de bereidwilligheid en nieuwsgierigheid te zien waarmee iedereen op zoek ging naar alternatieve manieren om ons werk zichtbaar te maken voor ons publiek en wellicht nieuw publiek. Zo waren afgelopen maand de Elckerlijk van Urland en de films van Urlaub van Wunderbaum te zien. Deze werden zeer goed bezocht. De inleidingen van Wunderbaum waren zelfs uitverkocht; dat betekent 500 streams alleen al voor de inleiding. Er is in deze tijd weldegelijk vraag naar digitale ontmoetingen. Dat heeft ons gesteund in het denken over een digitaal platform.
Wel bleek dat we in de loop der maanden ook voor alternatieve programmering een TR signatuur willen ontwikkelen. We geloven allemaal stellig dat live ontmoeting de kracht is van theater en we willen geen zwak alternatief bieden. Gelukkig hoeft een alternatief niet zwakker te zijn en zoeken we naar goede vormen die, ook na corona, stand houden. Dat is een duurzame investering waar we middenin zitten.
Wat zien jullie als de grootste uitdaging voor het nieuwe theaterseizoen?
Walter: Wij zorgen voor hoogwaardige programmering en spannende eigen producties. We moeten op een zorgvuldige wijze omgaan met het ontstane stuwmeer aan producties, maar daarin wel keuzes maken. En we willen natuurlijk het vertrouwen (her)winnen van ons publiek: het komt goed!
Alida: We zien een enorme hoeveelheid verplaatsingen en annuleringen van voorstellingen. Ons hele systeem, van ver vooruit programmeren en plannen, staat op losse schroeven. Kunnen we tournees door laten gaan of gaan we repeteren met het vooruitzicht dat we misschien niet in première kunnen gaan? Dat is de nieuwe realiteit waar we ons toe moeten verhouden. Het is de kunst van het meebewegen en het ‘drie stappen vooruitdenken’ om de koers aan te scherpen. Dat vraagt om veel veerkracht, van de gehele organisatie.
Dit is ook de tijd, en de kans, om aannames over hoe onze sector werkt en wat onze sector moet zijn onder de loep te nemen en te innoveren. Ik denk dat we de komende anderhalf tot twee jaar bezig zijn met een nieuwe realiteit ontwikkelen waarbij we hopelijk de mooie elementen van het vroegere normaal mee kunnen nemen.
