Op deze pagina vind je relevante kennis en informatie voor schouwburg- en concertgebouwdirecteuren ten aanzien van duurzaamheid en klimaat. Van webinars tot de energiebesparingsplicht en ZE-zones, tot de Klimaatwet en de European Green Deal. Deze pagina ondersteunt jouw podium in het streven naar een duurzame toekomst.
Wet- en regelgeving blijven een belangrijke stimulans voor verduurzaming. Ook dit jaar krijgen podia te maken met nieuwe verplichtingen. Deze ondersteunen de doelen van het Klimaatakkoord: in 2030 minimaal 55% minder CO2-uitstoot en in 2050 volledig klimaatneutraal. Daarnaast streeft Nederland naar een volledig circulaire economie in 2050.
In dit artikel van Stichting Stimular wordt wet- en regelgeving op een rijtje gezet die in 2025 wijzigt, nieuw is, of actie vraagt. Voor het overzicht is het verdeeld over organisatie, gebouw, vervoer, afval & grondstoffen en flora & fauna. Wil je alle wet- en regelgeving weten die voor jouw podium van toepassing is? Ga naar Maatregelen op maat van de overheid.
Meld je aan als coördinator duurzaamheid voor jouw podium
Heb jij duurzaamheid in jouw portefeuille namens jouw podium? Laat het ons weten via dit formulier. Zo houden we korte lijnen en kunnen we jullie beter ondersteunen en betrekken bij relevante ontwikkelingen. Je wordt dan ook automatisch uitgenodigd voor de maandelijkse meet-up Groene VSCD Podia.
Panelgesprek in SSBU op 1 november 2025
Voor de tweede keer staat het Warming Up Festival ook in Utrecht (Stadsschouwburg Utrecht). Op zaterdag 1 november staat een panelgesprek op het programma over duurzaamheid in het theater en specifiek de rol van het publiek.
Boek een gratis kaartje voor de discussie in De Zindering en combineer het met een Activist Bootcamp van Extinction Rebellion, de Warming Up On Tour Kickoff (Impactmakers) en een concert van studenten aan de Herman Brood Academie. Dit gesprek is onderdeel van het Warming Up Festival.
Bekijk hier het hele programma.
___________________________________________________________________________________
WET & REGELGEVING (alfabetisch)
CSRD
De Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) is een richtlijn waarin staat dat steeds meer bedrijven vanaf 2024 verplicht worden te rapporteren over hun impact op de mens en op het klimaat. Voorwaarden: 1) omzet >€50 miljoen per jaar, 2) balanstotaal >€25 miljoen, 3) >250 medewerkers. Stichtingen zijn (nog) niet CSRD plichtig.
Meer informatie
DUMAVA subsidieregeling
Van 2 juni 2025 tot en met 31 oktober 2025 loopt er een nieuwe aanvraagronde voor de subsidie op grond van de Subsidieregeling Duurzaam Maatschappelijk Vastgoed (DUMAVA). Er worden voor deze ronde enkele wijzigingen doorgevoerd (o.a. de mogelijkheid om losse maatregelen te nemen en een ophoging van het maximumbedrag). Daarvoor loopt tot 15 januari 2025 een online consultatie waarop het Platform Duurzame Cultuursector een reactie voorbereid. Heb je vanuit je podium punten die van belang zijn om mee te nemen in deze reactie, opmerkingen of aanvullingen? Laat het weten via dit formulier.
Meer informatie
EED-auditplicht
Europese Energie-Efficiency Richtlijn (EED), auditplicht geldt bij grote ondernemingen zonder kmo-status heeft volgens de Europese uitgangspunten (één keer per vier jaar rapporteren). Onder grote onderneming wordt verstaan een organisatie met meer dan 250 fte, en met een jaaromzet meer dan € 50 miljoen of een jaarbalans boven de € 43 miljoen.
Meer informatie
Energieadviseur
Vragen over energiebesparing? DEB heeft de antwoorden. Bekijk de website en neem (kosteloos) contact op met een energie adviseur.
Energiebesparingsplicht
Onder deze plicht zijn alle mkb’ers met een energieverbruik van meer dan 10.000MWh of 170.000 m3 aardgas per jaar verplicht om alle energiebesparende of energieopwekkende maatregelen te nemen met een terugverdientijd van minder dan vijf jaar. Met de Wetchecker energiebesparing kun je checken welke wettelijke verplichtingen er voor jouw organisatie of gebouw zijn.
Meer informatie
Energiewet (vanaf 1 januari 2026)
Om bedrijven toekomstbestendig te laten ondernemen, voert de overheid vanaf 1 januari 2026 de nieuwe Energiewet in. Belangrijkste wijzigingen zijn meer flexibiliteit in de energievoorziening en meer mogelijkheden voor duurzame initiatieven. Er komt met de wet ook meer aandacht voor dataveiligheid en bescherming van klantinformatie. Verder maakt de uitbreiding van slimme meetinfrastructuur een meer nauwkeurige monitoring van energieverbruik en -opwekking mogelijk om vraag en aanbod beter af te stemmen.
Zeker voor podia, met een gemiddeld hoge energievraag tijdens piekuren, is het van belang om inzicht te hebben in het huidige energiecontract en de mogelijkheden van een batterij of zonnepanelen. Vaak kan een energieleverancier advies op maat geven, maar kijk vooral ook of je terecht kan voor advies bij het ontzorgingsprogramma mkb van jouw provincie.
European Green Deal
De Europese Green Deal is een pakket beleidsinitiatieven dat de EU moet helpen met de groene transitie, met als einddoel klimaatneutraliteit in 2050.
Meer informatie
Informatieplicht
Eens in de vier jaar moeten bedrijven onder de energiebesparingsplicht rapporteren welke maatregelen zijn genomen. Als uitgangspunt voor de rapportage gebruik je de Erkende Maatregelenlijst energiebesparing (EML). Met de Wetchecker energiebesparing kun je checken welke wettelijke verplichtingen er voor jouw organisatie of gebouw zijn.
Meer informatie
Klimaatakkoord van Parijs
In 2016 heeft de Europese Unie mede namens Nederland het Klimaatakkoord van Parijs ondertekend. Doel van het akkoord is om de opwarming van de aarde te beperken tot ruim onder 2 graden Celsius. Met een duidelijk zicht op 1,5 graden Celsius. Om de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs te halen zijn afspraken in Europa gemaakt. In 2050 wil de Europese Unie klimaatneutraal zijn. Dat betekent dat er dan netto geen broeikasgassen meer worden uitgestoten.
Meer informatie
Nationale Klimaatakkoord en de Klimaatwet
De Nederlandse klimaatdoelen zijn vastgelegd in de Klimaatwet. De Nederlandse overheid wil in 2030 49% minder CO2 uitstoten ten opzichte van 1990. In 2050 moet dat 95% minder zijn. Om de doelstelling te halen heeft de overheid samen met bedrijven en organisaties maatregelen afgesproken. Deze staan in het nationale Klimaatakkoord. Dit akkoord is een belangrijk onderdeel van het Klimaatbeleid.
Meer informatie
Onderzoeksplicht
Eens in de vier jaar moeten grootgebruikers vanaf 10 miljoen kWh of 170.000 m3 de verduurzamingsmaatregelen onderzoeken en een uitvoeringsplan opstellen van de maatregelen die zich in vijf jaar of minder terugverdienen. Met de Wetchecker energiebesparing kun je checken welke wettelijke verplichtingen er voor jouw organisatie of gebouw zijn.
Meer informatie
Rapportageverplichting werkgebonden personenmobiliteit (WPM)
Organisaties met meer dan 100 werknemers zijn per 1 juli 2024 verplicht om te rapporteren over het zakelijke verkeer en het woon-werkverkeer van uw werknemers.
Meer informatie
UN Sustainable Development Goals
De duurzameontwikkelingsdoelstellingen zijn in 2015 door de Verenigde Naties vastgesteld als de nieuwe mondiale duurzameontwikkelingsagenda voor 2030. Geen wet- en regelgeving, wel een raamwerk.
Meer informatie
12-6-2025: Update over de EU Green Deal: wat betekent het voor podia?
Recent zijn er wijzigingen doorgevoerd in Europese duurzaamheidswetgeving, zoals de CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive) en de CSDDD (Corporate Sustainability Due Diligence Directive). Deze wetten verplichten grote bedrijven om te rapporteren over hun duurzaamheidsprestaties en de effecten van hun activiteiten op mens en milieu.
In maart is besloten om de invoering van deze wetten deels uit te stellen én de reikwijdte ervan flink te beperken: het aantal bedrijven dat verplicht moet rapporteren is met ongeveer 80% verminderd. Daarmee geldt deze regelgeving voorlopig niet meer direct voor organisaties in onze sector.
Voor kleinere bedrijven (minder dan 500 werknemers) blijven de verplichtingen beperkt. Zij kunnen alleen gevraagd worden om bepaalde informatie aan te leveren. De RVO volgt de ontwikkelingen rond deze wetgeving specifiek voor de culturele sector, als onderdeel van de Routekaart Verduurzaming Cultuur.
Meer weten over Europese regelgeving van toepassing op onze sector?
Onze Europese brancheorganisatie PEARLE* Live Performance Europe heeft een speciale pagina over duurzaamheid in de podiumkunsten (Pearle* Policy Area: Sustainability). Hier vind je o.a.:
- The Ultimate Cookbook for Cultural Managers: een praktische gids over wat de EU Green Deal betekent voor culturele organisaties.
- Een infographic die de wetgeving en de gevolgen ervan voor de praktijk overzichtelijk in beeld brengt.
De meest recente tijdlijn van PEARLE* over de invoering van de Green Deal-wetgeving is niet openbaar, maar kan worden opgevraagd via: ryanne.deboer@napk.nl.
Webinars
Webinar Sustainable Development Goals en Social Handprint
De term impact horen we tegenwoordig overal. En dat is niet voor niks, het belang van impactmetingen in een veranderende samenleving wordt steeds groter. Kamerleden en beleidsmedewerkers zijn vaak op zoek naar concrete gegevens en input, terwijl kunst en cultuur vaak een kwalitatieve waarde vertegenwoordigen die lastig te meten is. Impactmetingen zoals de Social Handprint kunnen echter helpen om deze kwalitatieve aspecten concreet te maken, wat ook voor de Tweede Kamer nieuwe inzichten biedt. Het is belangrijk om de waarde van de sector te vertalen naar meetbare impact. Dergelijke cijfers zijn ook nuttig voor de lobby vanuit de cultuursector.
De culturele sector heeft de laatste jaren te maken gehad met meerdere financiële tegenslagen: de coronamaatregelen, de energiecrisis en de torenhoge inflatie hebben culturele instellingen onder druk gezet. De komende gemeenteverkiezingen en het zogenaamde 'ravijnjaar' in 2026, waarin gemeenten forse bezuinigingen gaan doorvoeren, zullen de situatie verder verergeren. Dit maakt het des te belangrijker om te laten zien wat cultuur bijdraagt aan de samenleving, zowel maatschappelijk als financieel. Impactmetingen kunnen hierbij helpen om de waarde van cultuur te concretiseren, zodat het een prioriteit blijft of wordt in (lokaal) beleid.
Wat hebben we besproken?
- Hoe en waarom impact meten waardevol is voor culturele instellingen
- Inzicht in hoe de SDG’s kunnen dienen als strategisch kader om beleid op te maken en aan te toetsen
- Impact meten met Social Handprint is snel en levert een krachtig resultaat op
- Inspiratie uit praktijkvoorbeelden van Museon/Omniversum en Discovery Museum
- Handvatten om zelf te starten met impactmeting
Wil je de informatie nog een keer beluisteren? We hebben het webinar opgenomen en is te bekijken via deze Youtube link.
Klik hier voor een PDF van de slides.
Webinar over de CO2-footprint & de Milieubarometer
In samenwerking met Stichting Stimular organiseerde de VSCD en Museumvereniging deze online kennissessie waarin we je laagdrempelig meenemen in de CO2-voetafdruk en emissies, om te begrijpen waarom je dit inzichtelijk wilt maken voor jouw organisatie. Daarna gaan we praktisch samen kijken hoe je de Milieubarometer invult.
Stimular is samenwerkingspartner op de routekaarten maatschappelijk vastgoed en steeds meer culturele organisaties maken (al dan niet gratis via hun gemeente) gebruik van de Milieubarometer om inzicht te krijgen in hun CO2 footprint.
Een paar handige links:
- Aanmeldpagina Milieubarometer (selecteer rechts via welke gemeente of brancheorganisatie je start)
- Artikel scope 1-2-3
- Benodigde gegevens CO2-footprint (vinkje rechterkolom)
- Scope 3 in de Milieubarometer
- Scope 3 cursus (laat het ons weten als je hier interesse in hebt!)
Wil je de informatie nog een keer beluisteren? We hebben het webinar voor je opgenomen:
PowerPoint slides
YouTube link naar opname
